JOLASEN GARRANTZIA

Jolasa hitza entzutean, izan daiteke pertsona gehienak pentsatzea umeen dibertsioan, hau da, umeek haien denbora librean edozein materialarekin ez aspertzeko egiten dituzten ekintzak. Nagusiek, garrantzia kendu diote jolasei, pentsatzen ezinezkoa dela jolas batek zerbait berezia eman ahal duela umeari. Arazoa da, pentsatzea jolasa eta dibertsioa saku berean daudela, baina ez da horrela. Alde batetik dago jolasa; barrutik kanpora gertatzen dena eta bestetik, dago dibertsioa; kanpotik barrura gertatzen den hori. Oso desberdinak dira bi kontzeptu horiek, baina hala eta guztiz ere, jarraitzen ditugu nahasten eta pentsatzen jolasak ez direla guztiz lagungarriak gure umeentzako.

Umeak, haien jolasteko eskubideak adierazteko zailtasunak dituztenez , helduagoak garenok ez ditugu kontuan hartzen. Jakin behar dugu, umeek jolastu behar dutela, oso beharrezkoa da, baieztatuta dagoelako jolasek gauza positibo ugari ematen dituztela umearen garapena ona izateko. Zaila da pentsatzea, jolasen bitartez umeak gauzak ikasten dituztela, baina bai, jolasten, klasean baino gauza gehiago ikasten dituzte  eta azkarrago barneratzen dute ikasitako guztia. Eskoletan, irakasleak saiatzen dira umeari izugarrizko informazioa buruan sartzen, egunero informazio berria eta umeen buruak informazioz pilatzen doaz zentsurik gabe. Buruz ikasteak ez du ezertarako balio, izan ere, hori luzaroan galtzen joango delako, gainera baieztatuta dago Alba Carballoren postean; umeek aspertuta daudenean ez dutela denbora luzean arreta mantentzen. Beraz, nahi badugu umeak ikastea denbora luzean eta haiek aspertu gabe, beste teknika bat erabili beharko genuke, teknika hori jolastea da eta oso baliagarria da. Jolastean umeek haien identitatea berreskuratzen dute, zeintzuk gauza gorrotatzen dituzten eta zeintzuk maite jakiten dute, balore asko ikasten dituzte; errespetua, laguntasuna, galtzen eta irabazten, gauzak zaintzen…

Gaur egun, umeak eskolan aspertzen dira eta horrek umearen bizitza laburtzen du. Umeak, eskolan ordu gehiegi igaro arren, klaseak bukatu eta gero etxerako lanak presente dituzte egunero eta horrek umeen denbora librea mugatzen du. Eskolek ezin dute umearen denbora librea kendu, umeak haien burua entzuteko denbora izan behar dute, zeintzuk diren haien ametsak, nahiak, gogoak… jakiten saiatu behar dira eta hori soilik lortuko dute denbora librea badute. Horretaz aparte, gurasoek ez dute jolasaren integrazioa bultzatzen ezta laguntzen. Izan ere, nahiko ohikoa da gurasoen artean, haien semeak milaka eskolaz kanpoko ekintzetara apuntatzea, semea ez aspertzeko eta zerbaitetan haritzeko. Horren bitartez umeek jakintza maila altua izango dute, baina ez dute identitaterik izango. Sarritan entzun ditugu gurasoak esaten; “buff, necesito un poco de tiempo para mi misma, necesito relajarme y hacer mis cosas”. Helduok, ez gara txikiak baino gehiago, beraz, guk denbora librea behar badugu gure gauzetan haritzeko, gure pertsonari arreta emateko, umeek eskubide berdina izan behar dute. Ezinbestekoa da umeak haien kabuz bizitza ikertzea eta esperimentatzen jakitea, horren bitartez gizaki bezala hedatuko dira eta gai izango dira etorkizun batean arazoei aurre egiten, aurretik zailtasunekin topo egin dutelako. Gainera, jakin behar dugu, Jean Piaget esan zuen bezala: “ Los niños y niñas no juegan para aprender, pero aprenden porque juegan”.

Arestian esan dugunez, jolasak gauza positibo asko ematen dio umeari, beno eta ez soilik umeari, nagusioi baita. Jolasak dira umearen gogoak esnatzen dituztenak, gogoak ikasteko, esploratzeko, ikertzeko, ezagutzeko…. Gainera, jakin behar dugu ume batek jolasten badu osasuntsu egongo dela, beraz, esan dezakegu ume baten medizinarik sendagarriena jolastea dela, Imma Marinek dion bezala.

Pedagogian aditua den neska honek , esaten digun bezala, gaur egun sozietate geldi batean bizi gara, non pertsonok ordu asko ematen ditugu jesarrita ikasten, lan egiten, bideo-jokoetara jolasten eta hainbat gauza gehiago. Edozein ume mugimendua behar du bere bizitzan zehar, horrek osasuntsu mantentzen duelako eta gauzak ikasteko erraztasun handiagoak izango dituelako. Beraz, umeak jolasa behar dute, mugitu behar dira gauzak ikasteko eta zerbait berri esperimentatzeko, gainera, Imma Marinek dion bezala; “El juego es emoción y sin emoción no hay aprendizaje”. Umeak emozioak behar dituzte gauzak ikasteko eta horregatik esan dezakegu hezkuntzaren oinarrian jolastea egon behar dela. Gainera, Francisco Morak esan zuen bezala: “El juego es un invento poderoso de la naturaleza… El instrumento del juego, convinacion de curiosidad y placer, es el arma mas poderosa del aprendizaje”. Hau ikusita, nire galdera hurrengoa da: Nola utziko diogu jokoari oharkabean pasatzen?. Ezin dugu hori gertatzen utzi, jolasek ezaugarri positibo ugari dituzte eta oso eraginkorrak dira gizaki guztiongan.

Bestalde, jolasek dituzten ezaugarri positiboen artean dago bat oso garrantzitsua dena; jolasten dugunean ez da jolasaren kanpoan onurarik espero. Irabaztea jolasaren helburua bihurtzen denean, jolasa bere esentzia galtzen du. Umeek jolasten dute haiek nahi dutelako eta ez inork derrigortzen dituztelako, beraz ekintza bat borondatez egiten denean probetxu handiagoa aterako zaio.

Datu bezala eta jolasa zein modutan barneratu ditzakegun jakiteko, gamifikazioari buruz gauza batzuk aipatuko ditu, uste dudalako baliabide ezin hobea dela hezkuntza aurrera egiteko. Eskola berritzaileetan Gamifikazio metodoa aplikatzen hasi berri da, umeak modu dinamiko batean ikasi ahal izateko. Gamifikazioa, jolasak eskolan modu berezi batean sartzen datza, baina jakin behar dugu gamifikazioa ez dela jolastea, baizik eta, jolasaren elementuak erabiltzea ikaskuntzaren motibazioa umeengan hasteko.

Honen helburua da umeen trebetasunak sustatzea eta garatzea, modu honetan lortzen dugu umeek haien hoberena ateratzea eta horren bitartez jakintzaz osatzea haien adimena. Gamifikazioaren bitartez, espero da umeak gehiago ikastea edo gutxienez, goxatzea hori egiten duten bitartean. Tresna oso baliagarria izan daiteke umeak, jolasaren bitartez hezitzeko, gainera lehen esan dugunez umeak jolasak behar dituzte, beraz zer dago hobeto gamifikazioa baino, jakintza teorikoa eta praktikoa fusionatzen baititu.

BIBLIOGRAFIA:

Caraballo, A. (2019). El tiempo de concentración de los niños según su edad. 19/12/2019an eskuratua, hemendik lortua : https://www.guiainfantil.com/blog/educacion/aprendizaje/el-tiempo-de-concentracion-de-los-ninos-segun-su-edad/

¿Qué es la gamificación y cuáles son sus objetivos?. (2019). 19/12/2019an eskuratua, hemendik aterata: https://www.educaciontrespuntocero.com/noticias/gamificacion-que-es-objetivos/70991.html

imagin elephants. (2015). 19/12/2019an eskuratua, hemendik lortua: https://www.youtube.com/watch?v=-Y_lQNJPE6s&t=1321s